Welke ontwikkeling kenmerkte het UMC Utrecht in 2018?
“Dat onze organisatie - ondanks de enorme grootte ervan - steeds beter in staat is om snel en wendbaar op de behoeften en vragen van onze patiënten en de maatschappij in te spelen. Enkele jaren geleden zijn we op verschillende manieren gestart om dit voor elkaar te krijgen: een andere werkwijze ‘Samen voor de Patiënt’, beter met elkaar omgaan ‘Connecting Leaders’, een grotere betrokkenheid van patiënten ‘Patiëntenparticipatie’ en een vernieuwde organisatiestructuur ‘Slagvaardig besturen’. De resultaten hiervan zijn steeds duidelijker merkbaar.”
Waarvoor dienen ‘Samen voor de Patiënt’, ‘Connecting Leaders’ en ‘Patiëntenparticipatie’?
“We willen een organisatie zijn die goed luistert naar haar patiënten, naar de wensen uit de maatschappij, op het gebied van zorg, onderzoek en onderwijs. We willen goed luisteren om snel en op de juiste manier op die wensen in te spelen. Tegelijkertijd willen we een organisatie zijn waarin medewerkers zich vrij voelen om verbeteringen te signaleren en met elkaar door te voeren. Zo staat de kwaliteit van zorg, onderwijs en onderzoek altijd voorop.
Samen voor de Patiënt is een werkwijze waarin continu verbeteren centraal staat, met patiënten als uitgangspunt. Alle medewerkers van een afdeling - alle disciplines - werken hierin samen. Op steeds meer afdelingen wordt deze werkwijze geïntroduceerd. Inmiddels werken meer dan vijfduizend medewerkers ermee. In 2021 werkt het hele UMC Utrecht op deze manier.
Connecting Leaders is ons leiderschapsprogramma dat alle leidinggevenden doorlopen. Hierin werken zij aan mensgericht en resultaatgericht leidinggeven; op een goede manier met elkaar omgaan, zodat we juiste dingen goed kunnen doen. 85 procent van de leidinggevenden heeft dit programma inmiddels gevolgd.
Patiëntenparticipatie maakt het mogelijk om op steeds meer plekken en niveaus in zorg, onderwijs en onderzoek de ervaringen en wensen van patiënten te gebruiken om de goede keuzes te maken. In het najaar hebben we besloten een extra impuls te geven aan het nog meer uitwisselen van kennis en informatie over patiëntenparticipatie. De mooie voorbeelden die er al zijn willen we beter benutten om anderen te inspireren en te ondersteunen invulling te geven aan patiëntenparticipatie in de dagelijkse praktijk.”
Wat houdt de vernieuwde organisatiestructuur in?
“De kern is: door kortere lijnen beter samenwerken, waardoor we sneller de juiste beslissingen kunnen nemen die de zorg beter maken. Hiervoor hebben we de besturing van de divisies aangepast, overlegstructuren opnieuw ingericht en de samenstelling en portefeuilleverdeling van de raad van bestuur geoptimaliseerd. Dat waren soms moeilijke beslissingen. Het maakt me trots om te zien hoe dit is opgepakt en hoeveel medewerkers hieraan actief hebben bijgedragen.”
Welke invloed hebben deze ontwikkelingen op de samenwerking met anderen?
“Dit alles maakt dat we ons beter kunnen richten op de samenwerking met andere partijen. Op de eerste plaats met onze zorgpartners in de regio. Maar ook door samen te werken in netwerken voor de beste zorg, voor impactvol onderzoek en voor inspirerend onderwijs. Zo nemen we deel aan de Utrecht Health Hub. Hierin richten zorgprofessionals, beleidsmakers, ondernemers en onderzoekers zich samen op de vraag hoe we Utrecht in 2030 gezond en gelukkig houden. Met de Universiteit Utrecht en de Technische Universiteit Eindhoven creëren we een onderzoeksnetwerk, waarin ook patiënten participeren. En met de Universiteit Utrecht en de Hogeschool Utrecht versterken we ons onderwijsnetwerk. Met alle zorginstanties in de regio bouwen we aan een netwerk rondom patiënten. Dit alles met hetzelfde doel: de juiste zorg voor iedere patiënt, op de juiste plaats én voldoende professionals op de juiste plekken.”
Wat waren de hoogtepunten voor het UMC Utrecht in 2018?
“Dat waren er vele. Onder meer dat voor het eerst patiënten zijn behandeld in MR-linac. Met dit apparaat is een tumor te bestralen, terwijl de arts deze live in beeld heeft. Gerichter bestralen dus. Na een jarenlange ontwikkeling en testfase, wordt hij nu ingezet voor betere patiëntenzorg. Een ander hoogtepunt was de opening van de multidisciplinaire polikliniek Hart- en vaatcentrum. Hiermee krijgen patiënten laagdrempelig multidisciplinaire zorg door cardiologen, internisten, vaatchirurgen, neurologen en geriaters. Daarnaast was er de ontwikkeling van de meta-scanner die de anatomie en de stofwisseling laat zien, zodat bijvoorbeeld het effect van medicijnen zichtbaar wordt. En de techniek die we samen met Hubrecht Instituut ontwikkelden om genen beter te leren begrijpen, zodat ook duidelijker wordt waar het misgaat. Bij kanker bijvoorbeeld. Op het gebied van onderwijs is in 2018 een geheel nieuwe leerlijn gestart binnen de bachelor Geneeskunde, namelijk de leerlijn Academische Vorming. De nieuwe leerlijn heeft als doel om studenten kennis en vaardigheden te laten opdoen ten aanzien van brede academische vorming en gestimuleerd worden om kritisch, ondernemend en creatief te leren denken en handelen, passend bij ons streven dat onze studenten fit for the future zijn. Ook de opening van het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie was een hoogtepunt. Onze nauwe samenwerking met dit centrum zorgt voor een verbetering van de zorg voor kinderen met kanker.”
En wat waren de uitdagingen?
“Ook daarvan waren er genoeg. De belangrijkste was de krapte op de arbeidsmarkt en mede als gevolg daarvan ongewenste wachtlijsten voor patiënten en een hoge werkdruk voor onze medewerkers. Ook in de intensieve cao-onderhandelingen waren dit belangrijke thema’s. Op verschillende manieren werken we hier aan. Onder meer door de registratielast te verminderen, te investeren in opleidingen, aandacht voor het binden en boeien van onze mensen en via een nieuwe wervingscampagne. Ook de toenemende werkdruk heeft onze continue aandacht."
Wat verwacht u voor 2019?
“Een belangrijke taak die wij onszelf hebben opgelegd voor 2019 is om een beeld te krijgen welke zorg in 2030 nodig en gewenst is. Technologische ontwikkelingen, vergrijzing, stijgende zorgkosten en veranderende zorgbehoeften maken dat de zorg de komende tijd enorm gaat veranderen. We weten dat digitale zorg een grotere rol gaat spelen, dat preventie en het gebruik van big data nog belangrijker wordt en dat de noodzaak tot samenwerken met alle zorg- en welzijnsorganisatie in de keten toeneemt. 2019 gebruiken we om ons te laten inspireren en om met vele partijen intern en extern de dialoog aan te gaan over hoe we die gewenste zorg met elkaar gaan realiseren. En wat de rol van het UMC Utrecht hierin is op gebied van grensverleggend onderzoek, onderwijs en innovaties in de zorg, voortbouwend op onze sterktes. Bij die keuze betrekken we ook andere zorgverleners, patiënten, studenten, zorgverzekeraars, de gemeente, en andere stakeholders, zodat we in 2020 vanuit een gezamenlijk startpunt verder aan de zorg van morgen werken.”
Namens de raad van bestuur,
Margriet Schneider
Voorzitter van de raad van bestuur